Ons Amsterdam: Lezing “De Overtoom” door Ralph Stuyver

Elke vierde zondag van de maand vertelt Ons Amsterdam verschillende verhalen over Amsterdam.

De Overtoom heette vroeger de Heiligeweg omdat hij leidde naar het Mirakel van Amsterdam. De straat dankt haar huidige naam aan een overtoom of overhaal op een dam die in 1515 tussen de Schinkel en de Kostverlorenwetering was aangelegd. Aan dit drukke kruispunt van water en wegen ontstonden herbergen, melkhuisjes, woningen, een wekelijkse markt en vertier. In de 18e eeuw kwamen langs de Overtoomseweg pleziertuinen, buitenhuizen, bierlokalen en zelfs theaters. Deze verdwenen vrijwel allemaal in de 19e eeuw om plaats te maken voor statige woonhuizen, winkels en bedrijven. Begin 20e eeuw werd de Overtoomsevaart gedempt en werden beide zijden bebouwd met woonhuizen van meestal vier verdiepingen. Deze woonhuizen staan er nog steeds, aangevuld met interessante, latere architectuur. De huidige Overtoom herbergt op bijna 2 kilometer lengte duizenden bewoners en honderd winkels.
Besproken wordt de stedelijke ontwikkeling, de waterontwikkeling (waarom is de Overtoom ontstaan en waarom is hij nog steeds actueel?), de sociale ontwikkeling (Overtoom was een buurtschap zoals bijvoorbeeld het Leidseplein nu), de industriële ontwikkeling (de belangrijkste industrieën waren langs de Overtoom) en de band met het Mirakel van Amsterdam.