Week van de Verbinding: Debat Muziek en Religie o.l.v. Neil van der Linden

Gratis entree, donations welcome

Voertaal: nederlands.

Aanmelden via reservations@cafebelcampo.nl

Slotconferentie Turks-Arabisch-Hebreeuws Koorproject: Muziek en Religie

 Op 8 oktober van 20:00-21:30 in Café Belcampo in De Hallen Amsterdam is de afsluitende avond van een concertreeks van het Arabisch – Turks – Hebreeuws koor onder leiding van Noam Vazana en Selim Doğru en georganiseerd door Stichting Kunstendialoog. Tijdens de avond spreken uitvoerenden en andere experts uit de verschillende tradities met elkaar over de historische ontwikkeling en de enorme muzikale vorm en rijkdom van muziek in het jodendom, christendom en de islam. Voorafgaande aan de conferentie om 19:00 in De Hallen passage, treed het koor op in het kader van ‘West verbindt’

Het jodendom, christendom en de islam hebben in de loop der eeuwen muziek omarmd en verbannen.

De psalmen van David, het Hooglied van Salomo en Jeremiah’s klaagzang over de vernietiging van Jerusalem tonen aan hoe centraal muziek stond in de joodse liturgie. Vroege kerkmuziek in Rome klonk Noord-Afrikaans. Dat kwam door Sint-Augustinus, die vond dat in de kerk spannende muziek moest klinken. De profeet Mohammed was bevriend met musici. Een Ethiopische vrijgemaakte slaaf, Bilaal, werd vanwege zijn stem de eerste muezzin van de islam, voor de oproep tot het gebed.

Maar bij het Concilie van Trente (1545-1563) scheelde het niet veel of de Roomse Kerk wilde het gebruik van de inmiddels hoog ontwikkelde polyfone verbieden. Sommige calvinistische sekten hebben nog steeds moeite met muziekinstrumenten. Sommige fundamentalistische islam stromingen wijzen muziek of instrumenten af.

Gospelmuziek aan de andere kant is een ultieme vorm van religieuze muziekbeleving in het christendom. Door Monteverdi en Schütz (vroeg 17e eeuw) en later Bach en Händel werden wereldlijke dansritmes geïntroduceerd in de kerkmuziek. Spirituele en semi-religieuze extase hebben de wereldlijke muziek diep beïnvloed in alle religies, met als summum in de westerse klassieke muziek Wagners Parsifal en Strawinsky’s Sacre du Printemps. Soul, R&B, Jazz en Rock and Roll vinden hun wortels in de gospelmuziek.

In de islam is de soefi-cultuur onlosmakelijke met muziek verbonden, van de ingetogen Turkse Mevlana ‘derwisjen’ rituelen tot de extatische Gnawa uit Marokko en qawwali uit Pakistan, als het ware de gospelmuziek van de Islam. Andersom heeft religieuze muziek ook de wereldlijke muziek diepgaand beïnvloed. Denk aan de Egyptische zangeres Umm Kulthum, dochter van een arme dorpsimam in de Nijldelta, die van haar vader eerst de Koran leerde reciteren om met die stemtechniek en kennis van klassiek Arabisch uit te groeien tot een literair-muzikale heldin, en misschien wel de populairste zangeres waar ook ter wereld ooit.

Joodse uitvoerenden en componisten hebben zowel in het Midden-Oosten als in het Westen diepgaande invloed gehad op de muziek. In middeleeuws Spanje liepen joodse, islamitische en christelijke muziek door elkaar heen.

Na de verbanning van het jodendom en de islam uit Spanje aan het eind van de middeleeuwen verspreidde de islamitische muziekcultuur zich over Noord-Afrika, maar de joodse muziek daarentegen verspreidt zich over de hele Middellandse Zee-regio en een groot deel van Noordelijker Europa. In deze diaspora werd de Joods-Spaanse Sefardische muziekcultuur onder meer voortgezet via een eigen van het Spaans afgeleide taal, het Ladino. Intussen waren in Yemen, Irak en Iran eeuwenoude riten bewaard gebleven.

Deelnemers aan het debat:

• Hanna Rijken, theologe en ook afgestudeerd in koordirectie kerkmuziek en fluit, en docente aan het Rotterdams Conservatorium
• Selim Doğru, componist, pianist, arrangeur
• Noam Vazana ofwel Nani, zangeres en trombonist
• Karima El Fillali, zangeres en theatermaker
• Gilad Nezer-Blanckenburg, voorzanger bij de Liberaal Joodse Gemeente

Met een optreden door Mirjam van Dam– zangers van ‘Jewish Jazz’

Moderator is Neil van der Linden, musicoloog en initiator van culturele uitwisseling met het Midden-Oosten en Noord-Afrika

Georganiseerd door:                                                Met steun van: